Ik sta verbaasd over het effect van PLG’s. De deelnemers krijgen de kans om zich het onderwerp helemaal eigen te maken en dit te vertalen naar hun eigen school.
Langzamerhand is iedereen wel overtuigd van het nut van betere samenwerking tussen docenten in het onderwijs. Het lastige is om er ook echt invulling aan te geven. Hoe doe je dat? Daarom hebben we de PLG-Teams ontwikkeld, een aanpak die houvast geeft in de praktische uitvoering.
Ik heb veel geleerd van de andere deelnemers in deze PLG. Ik heb een veel beter beeld van hoe zij de dingen aanpakken en kan ook veel toepassen op mijn eigen school. Dit is veel beter dan een traditionele training.
7 redenen om een professionele leergemeenschap (PLG) te starten op jouw school.
BETER ONDERWIJS DOOR VAN ELKAAR TE LEREN
Binnen de schoolmuren is enorm veel kennis en ervaring aanwezig. Deze delen we vaak alleen onvoldoende. Door een PLG te starten komt kennisdeling vanaf de eerste bijeenkomst in een stroomversnelling.
HOUVAST VOOR SAMENWERKING
Werkgroepjes hebben de neiging om te verzanden in discussies. Een PLG heeft een duidelijke structuur en een vast ritme. Hierdoor leiden de sessies elke keer tot relevante resultaten die direct toepasbaar zijn.
GOED VOORBEELD VOOR LEERLINGEN
Door als docent te laten zien dat samenwerken de norm is in plaats van een uitzondering, geven we ook het goede voorbeeld aan onze leerlingen. Een voorbeeld dat ze hard nodig hebben als ze zelf straks de werkende wereld intrekken.
DOCENTEN BLIJVEN GROEIEN
Docenten willen zich ontwikkelen. Standaard cursussen en nascholingstrajecten voldoen niet altijd aan die behoefte. En dat terwijl juist de belangrijkste bron voor groei voor het oprapen ligt: mededocenten. PLG’s kunnen tijdens de gehele carriere van een docent een bijdrage leveren aan groei.
MEER WERKPLEZIER
Samen aan relevante onderwerpen werken leidt tot meer betrokkenheid bij de school en bij elkaar. En dat leidt op zijn beurt weer tot meer werkplezier.
MOTOR VOOR VERANDERING
Ingesleten patronen zijn lastig om te doorbreken en niemand zit te wachten op een ingewikkeld cultuurveranderingsproject. PLG’s zijn laagdrempelig en geven inhoud aan een cultuur van samenwerken en delen.
SCHOOL ALS GOEDE WERKGEVER
Docenten stellen steeds meer eisen aan de school als werkgever. Een eenzaam docentenbestaan waarbij collega’s weinig bij elkaar betrokken zijn is niet aantrekkelijk. Wil je als school goede docenten behouden, zorg dan voor een stimulerende omgeving. PLG’s dragen hier sterk aan bij.
PLG-Teams
Een professionele leergemeenschap (PLG) bestaat uit een groep van 6-12 docenten. Deze groep docenten heeft vaak veel meer kennis en ervaring dan ze zelf denken. In een PLG-Team gaan we er van uit dat 80% van de benodigde kennis over een onderwerp aanwezig is bij de deelnemers, of het nu gaat over pesten, digitale didactiek of inductie van nieuwe docenten. De overige 20% kunnen we gericht van buiten halen. Om van elkaar te kunnen leren is het belangrijk om een heldere en vaste structuur te hanteren, dat geeft ritme en maakt het uitwisselen efficiënt en effectief. Je hoeft niet meer continu na te denken over het proces, maar kan je volledig richten op de inhoud.
Wij willen daarnaast dat bijeenkomsten leiden tot zichtbare resultaten, die je kan delen met anderen en die direct inzetbaar zijn. We kwamen tot het inzicht dat we PLG’s enorm zouden helpen als we een eenvoudige en praktische aanpak zouden ontwikkelen die het mogelijk maakt om elk relevant onderwerp aan te pakken. Dit zijn de PLG-Teams geworden (voorheen ECM-methode), met vijf overzichtelijke stappen: Stand-up, Exploreren, Condenseren, Maken en Retrospective. Deze stappen doorlopen we tijdens iedere PLG-bijeenkomst volgens vast ritme. Voor elke stap zetten we handige werkvormen in. De deelnemers bepalen zelf met elkaar welke onderwerp het meest relevant is om te behandelen tijdens een bijeenkomst.
1. Stand-up
Elke PLG-Team bijeenkomst start met een maximaal 15 minuten durende Stand-up. De deelnemers staan rond het bord met activiteiten (DOE-Bord) en vertellen wat ze hebben gedaan en welke hindernissen ze eventueel onderweg zijn tegengekomen.
2. Exploreren
In de exploratiefase verkennen de deelnemers met elkaar welke kennis aanwezig is in de groep. Wat weten we al over het onderwerp, welke ervaringen hebben we er mee? De werkvormen stimuleren dat mensen naar elkaar luisteren en elkaar aanvullen.
3. Condenseren
Bij het condenseren worden de belangrijkste elementen uit de exploratiefase benoemd en verdiept. Wat kunnen we concluderen uit de kennis en ervaring genoemd tijdens de exploratiefase? Wat is belangrijk? Welke conclusies kunnen we trekken?
4. Maken
Tijdens deze stap verwerken we opgedane inzichten tot zichtbare resultaten. Resultaten die direct kunnen worden ingezet of die we gebruiken om anderen te betrekken bij het onderwerp. Denk bijvoorbeeld aan een lesplan, praatplaat of blog.
5. Retrospective
Bij de retrospectieve kijkt het team kort terug op de bijeenkomst. Wat ging er goed, wat ging minder goed en wat kan/moet beter? Daarbij gaat het meestal zowel over de inhoud als de samenwerking. Belangrijke verbeterpunten worden direct in acties omgezet.
Wilt u een PLG starten? Wij kunnen uw school hierin begeleiden door u in verbinding te brengen met PLG-begeleiders. Daarnaast organiseren wij ook trainingen voor PLG-begeleiders. Wij kunnen toelichten wat de mogelijkheden zijn van PLG’s in een gesprek of door het organiseren van een informatiebijeenkomst op uw school.
Wij zijn samenwerkende onderwijsprofessionals die geloven in de kracht van samenwerken. We willen het uitwisselen van kennis en ervaring stimuleren op alle Nederlandse scholen, van basisschool tot universiteit. Wij zijn er van overtuigd dat docenten veel van elkaar willen en kunnen leren, zeker als ze houvast meekrijgen om dit effectief te doen. Daarom ontwikkelden wij de ECM-methode en leiden we PLG-begeleiders op.
Onze PLG-begeleiders
Jasper Hardeman: ‘In PLG’s werken aan de professionalisering van onderwijs en docenten, dat blijft mij boeien en inspireren. Als begeleider van PLG-Teams breng ik mensen en organisaties graag in beweging, bij voorkeur met een gezonde dosis enthousiasme, creativiteit en humor.’
Jasper is docent Natuurkunde op Stanislas Pijnacker. Naast docentschap heeft hij ervaring opgedaan op andere plaatsen binnen de schoolorganisaties (o.a. schoolopleider, coach en MR lid). Buiten de eigen organisatie is hij betrokken geweest bij de Opleidingsschool Haaglanden en werkte als PLG leider voor het Project Begeleiding Startende Leraren (o.a. inductietrajecten). Aan het ICLON van de Universiteit Leiden heeft Jasper als supervisor studenten begeleid die een Educatieve Minor volgden. Jasper is zowel doel- als mensgericht en zet zijn invoelend en analytisch vermogen in bij het doorgronden van uiteenlopende organisatie- en onderwijsvraagstukken.
Maarten Bruns: ‘Kennis en ervaring uitwisselen is nuttig, maar hoe doe je dat op een zinvolle manier? Daarom hebben we de ECM-methode ontwikkeld. In de teams zie je steevast dat docenten gezamenlijk veel meer kunnen hebben dan ze zelf dachten. De onderwijsresultaten en het plezier dat ze tijdens de bijeenkomsten uitstralen zijn voor mij de motivatie om dit werk te doen.’
Maarten is PLG-opleider en vanaf het prille begin betrokken bij de PLG-aanpak van ICLON Leiden. Hij begeleidt scholen bij het opstarten en uitvoeren van professionele leergemeenschappen door docenten te trainen, de organisatie-inbedding te begeleiden en te zorgen voor het delen van PLG-ervaringen tussen scholen. Maarten is een bevlogen spreker voor scholen die leergemeenschappen overwegen en de werkwijze bij hun docententeam en bestuur willen introduceren. Hij past leergemeenschappen niet alleen binnen het onderwijs toe, maar ook bij natuurorganisaties, brancheorganisaties en andere maatschappelijke clubs.
Dorothé Gerdes: ‘Vanuit de praktijk heb ik, als deelnemer en begeleider, ervaren hoe zinvol en activerend het werken in PLG’s is en wat de meerwaarde kan zijn bij de professionalisering van docenten. Het is niet voor niets dat bij de retrospectives het woord “inspireren
Dorothé is docent bewegingsonderwijs en schoolopleider op het Rijnlands Lyceum Oegstgeest. Zij coördineert het 3 jarige inductietraject voor de startende en de nieuwe docenten en is van hieruit geïnteresseerd geraakt in het begeleiden van docenten, hun ontwikkeling en hun professionalisering. Naast de werkzaamheden op haar eigen school begeleidt zij workshops en professionele leergemeenschappen op het gebied van begeleidingstrajecten en didactiek op diverse scholen en opleidingen. Door haar ervaring, enthousiasme en flexibele werkhouding is Dorothé in staat om PLG’s ‘op maat’ in te zetten.
Martin Bruggink: ‘De docent is het meest bepalend voor de kwaliteit van het onderwijs. Docenten willen graag werken aan de verbetering van hun onderwijs, maar dat is niet makkelijk als je alleen staat. PLG’s zijn een krachtige manier voor docenten om effectief samen te werken en direct hun eigen onderwijs te verbeteren. Daar werk ik graag aan mee.’
Martin is jarenlang lerarenopleider geweest bij de TU Delft. Hij begeleidde daar onder meer PLG’s met docenten-in-opleiding. De deelnemers wisselen uit over hun ervaringen op de (stage)school en werken gericht aan thema’s die voor hen relevant zijn. Martin heeft diverse PLG’s ondersteund over het begeleiden van startende leraren en informatica-didactiek.